Optisyenlik Okuyan Gözlükçü Açabilir mi? Güç, İdeoloji ve Kurumsal Yapı Üzerine Siyasal Bir Analiz
Bir siyaset bilimci olarak, gündelik yaşamın sıradan sorularında bile iktidar ilişkilerinin izini sürerim. “Optisyenlik okuyan gözlükçü açabilir mi?” sorusu, yalnızca mesleki bir merak değildir; aslında devletin, bireyin ve kurumların nasıl bir güç ilişkisi kurduğunu sorgulatan derin bir meseledir. Bu sorunun arkasında otorite, meşruiyet ve vatandaşlık hakları arasındaki karmaşık bağlar yatar. Çünkü her meslek, sadece bir ekonomik alan değil; aynı zamanda bir siyasal alandır.
Optisyenlik eğitimi almış bir bireyin gözlükçü açma hakkı, sadece bir “izin meselesi” değil, devletin bilgiye, emeğe ve profesyonelliğe nasıl değer verdiğini gösteren bir göstergedir. Peki, devlet kimlere bu hakkı tanır, kimleri dışarıda bırakır?
İktidarın Gözlüğü: Mesleklerin Denetimi ve Meşruiyet
Her devlet, toplumsal düzeni sürdürmek için belirli meslek gruplarını yasalarla denetim altına alır. Optisyenlik alanı da bu denetimin içindedir. “Kim gözlükçü açabilir?” sorusu, aslında “kim bilgi ve sağlık alanında yetki sahibi olabilir?” tartışmasının bir parçasıdır.
Optisyenlik diploması, devlet tarafından onaylanmış bir bilgi türünü temsil eder. Bu bilgi, yalnızca akademik bir kazanım değil; aynı zamanda iktidarın tanıdığı bir yetkidir. Bir optisyen gözlükçü açmak istediğinde, aslında görünmez bir bürokratik pazarlığın içine girer: Devletin belirlediği kurallar, mesleki odaların denetimi, sağlık mevzuatının çizdiği sınırlar… Tüm bunlar, bireyin emeğini kurumsal bir çerçeveye hapseder.
Bu durum, Foucault’nun bilgi-iktidar ilişkisini hatırlatır: Devlet bilgi üretimini denetler ve kimlerin “uzman” sayılacağına karar verir. Optisyenlik mezunu birinin gözlükçü açabilmesi, bu denetim sürecinin nasıl işlediğini anlamadan değerlendirilemez.
İdeoloji, Kurumlar ve Vatandaşlık İlişkisi
Modern devletlerde meslekler, ideolojik olarak biçimlendirilir. Optisyenlik de bu yapının dışında değildir. Sağlık hizmeti sunan bir alan olarak optisyenlik, “kamu yararı” kavramı etrafında tanımlanır. Ancak bu kamu yararı, genellikle iktidarın çıkarlarıyla örtüşecek şekilde yeniden üretilir.
Optisyenlik bölümü mezunları, teknik bilgiye sahip olmalarına rağmen, gözlükçü açma süreçlerinde kurumsal engellerle karşılaşabilir. Bunun nedeni yalnızca yasal değil, ideolojiktir. Devlet, bireysel girişimi desteklediğini iddia ederken, aynı anda onu sınırlandırır. Bu durum, vatandaşlık ile iktidar arasındaki klasik çelişkinin bir örneğidir: Vatandaşın özgürlüğü, ancak devletin izin verdiği ölçüde mümkündür.
Bir optisyenlik mezunu, kendi emeğini değerlendirmek ister; devlet ise bu emeği denetlemek… Bu gerilim, her modern kurumda yeniden üretilir. Peki, bu çelişkiyi kim çözecek? Bireyin iradesi mi, yoksa kurumların soğuk bürokrasisi mi?
Cinsiyet Perspektifi: Erkek Stratejisi, Kadın Katılımı
Bu tartışmayı toplumsal cinsiyet bağlamında da ele almak gerekir. Erkekler, meslek alanında genellikle stratejik ve güç odaklı bir yaklaşım benimser. Onlar için gözlükçü açmak, ekonomik bir başarı ve statü göstergesidir. Bu bakış açısı, kapitalist sistemin rekabetçi yapısıyla uyumludur.
Kadınlar ise bu süreci daha çok demokratik katılım ve toplumsal etkileşim açısından değerlendirir. Onlar için meslek, sadece bireysel bir kazanç değil; topluma dokunmanın, insanlarla iletişim kurmanın bir aracıdır. Dolayısıyla, aynı “gözlükçü açmak” eylemi, erkekler için bir güç gösterisi, kadınlar için ise bir dayanışma alanı haline gelir.
Bu fark, siyaset biliminin merkezindeki bir soruyu yeniden gündeme getirir: “Güç kimde olmalı?” Kadınların katılımı, erkeklerin stratejik alanlarına meydan okurken; meslek, sadece ekonomik değil, politik bir mücadele sahasına dönüşür.
Sonuç: Optisyenlik Bir Meslek mi, Yoksa Bir İktidar Alanı mı?
Sonuç olarak, “Optisyenlik okuyan gözlükçü açabilir mi?” sorusu, bir yönetmelik meselesinden çok daha fazlasıdır. Bu, devletin bilgiye nasıl değer verdiğini, bireyin emeğini nasıl konumlandırdığını ve cinsiyetin bile nasıl politik bir rol üstlendiğini gösteren bir aynadır.
Evet, optisyenlik mezunu biri teknik olarak gözlükçü açabilir. Ancak asıl mesele, “izin verilen” bu açmanın ardındaki güç ilişkilerini görmekte yatar. Çünkü her “izin”, aynı zamanda bir kontrol mekanizmasıdır.
Peki sizce, bireyin emeğini denetleyen bu kurumsal yapılar gerçekten kamu yararına mı hizmet ediyor? Yoksa toplumun kimlerin “görmesine” izin vereceğine karar veren görünmez bir iktidar mı var?
Belki de asıl soru şudur: Biz gerçekten görüyor muyuz, yoksa sadece devletin bize gösterdiğini mi seçiyoruz?